Một mùa Xuân nữa lại về Hà Tây với cờ hoa phấp phới, với những bộ áo quần sặc sỡ của trẻ thơ, những ghè rượu ấm nồng dưới mái nhà rông... Và hơn thế, mùa Xuân cũng là mùa mà núi rừng Trường Sơn ban cho người Bahnar những sản vật đã trở thành một phần của văn hóa ẩm thực tinh tế.
Chúng tôi đến xã Hà Tây (huyện Chư Pah) vào một buổi chiều khi đã hẹn trước với anh Piên (làng Kon Sơ Lăl)-người rất thích thú và đam mê với việc bảo tồn nét văn hóa đặc sắc của ông cha. “Hôm nay, mình sẽ mời các bạn thưởng thức những món đặc sản truyền thống của người Bahnar, món này người thành phố không có đâu nhé. Đó là món dren”-giọng anh Piên đầy tự hào.
Theo anh Piên, đây là món ăn được làm từ con sùng tre, loại côn trùng vẫn được người Bahnar gọi là dren. Dren thường xuất hiện vào tháng 10, 11 hàng năm trong những khu rừng lồ ô. Theo những người Bahnar có kinh nghiệm, dren thường lựa thời điểm mùa mưa, khi cây lồ ô vừa nhú măng thì đục thân chui vào hút chất dinh dưỡng từ măng. Chính vì thế những khúc lồ ô có dren thường rất dễ nhận biết bởi có chấm đen bên ngoài, các đốt ngắn, nhỏ và xù xì hơn những đốt khác. Dren nhỏ hơn nhộng tằm, nhưng vì được ăn măng nên con nào con nấy đều mũm mĩm, vừa béo, vừa sạch. Mỗi đốt lồ ô có thể thu được một vốc nho nhỏ dren.
Dren mang về được rửa một lần với nước sạch sau đó bỏ vào nồi rang lên dưới ngọn lửa bập bùng. “Phải cho nhỏ lửa và tuyệt đối không dùng dầu mỡ. Dầu mỡ sẽ khiến dren bị ngấy, ăn nhanh chán và không giữ được chất béo tự nhiên của nó”-anh Piên chia sẻ. Nói rồi anh cho vào nồi một chút muối và bột ngọt sau đó dùng đũa đảo đều. Những con dren béo mộng ngả dần sang màu vàng nhạt. Sau ít phút thì nồi dren bắt đầu tỏa mùi thơm thoang thoảng rất hấp dẫn, ấy cũng là khi dren vừa chín tới. Nhón tay bốc một vài con dren còn đang nóng hổi đưa vào miệng nhai, vị bùi bùi, ngầy ngậy trong con dren bắt đầu lan tỏa. Tôi cảm nhận được cái vị ngậy của dren quyện vào đầu lưỡi. Tôi tin chắc cái vị béo ngậy và mùi thơm nức mũi của dren cũng khiến cho bất kỳ ai sẽ phải tấm tắc khen ngon, ăn một miếng rồi lại muốn ăn miếng thứ hai.
Anh Piên cho biết thêm: “Dren là đặc sản của người Bahnar vào mùa khô. Thưởng thức dren giữa tiết trời se lạnh thì không còn gì bằng. Ngoài món dren rang, người Bahnar vẫn thường nướng dren ngay trong ống lồ ô để mùi dren hòa lẫn với mùi lồ ô tạo nên một hương vị đặc trưng mà không món ăn nào có được. Dren không dễ kiếm nên khi nhà nào kiếm được thì thường gọi mọi người đến để cùng thưởng thức. Hoặc khi có khách quý, dren cũng là món khoái khẩu được bà con chọn để mang ra mời khách”.
Món dren rang vàng, cùng với đó là món thịt chuột rừng treo gác bếp được nấu với ruột của cây tngin (một loại cây được trồng để làm gia vị họ riềng). Thêm đó là món đọt mây rừng luộc, món cá suối kho. Tất cả đều mang hương vị núi rừng Tây Nguyên, đậm đà phong vị ẩm thực của người Bahnar giữa ngày Xuân.
Một số hình ảnh đẹp
